ที่นี่: Home>หออนุสรณ์>เรื่องผู้ร้ายลักโคกระบือ (1/2) เรื่องผู้ร้ายลักโคกระบือ (จากหนังสือเรื่องการประชุมปรึกษาราชการแผ่นดิน ในรัชการที่ ๕ จัดพิมพ์เป็นที่ระลึกในงานพระราชทานเพลิงศพเจ้าจอมประคองในรัชกาลที่ ๕ ณ เมรุวัดมกุฎกษัตริยาราม วันที่ ๑๕ มิถุนายน พุทธศักราช ๒๕๐๙) (พระกระแสพระราชดำรัส) ร.ที่ ให้พระยาศรีสุนทรโวหาร เชิญ มาประชุมพร้อมกันปฤกษา ด้วยเหตุว่าผู้ร้ายลักโคกระบือทุกวันนี้ชุกชุมมาก แลที่บันทุกออกไปต่างประเทศทุก ๆ ปี ในระหว่าง ๖ ปีมานี้ โคถึง ๒๙๓๙๑ กระบือพึ่งมีไปในปีนี้ ๓๙ กระบือ แลเมืองสุพรรณบุรี เมืองลพบุรี ก็มีใบบอกขัดข้องเรื่องโคกระบือเข้ามา เหนว่าการซึ่งเปนไปได้ดังนี้ เพราะเจ้าพนักงานกรมพระนครบาลละเลยพระราชบัญญัติเสีย มิได้จัดการให้เรียบร้อยในกรุงเทพ ฯ แลท่านเสนาบดีเจ้ากระทรวงแลเจ้าเมืองกรมการก็ละเลยเสีย มิได้จัดการให้เรียบร้อยในหัวเมือง พระราชบัญญัติจึ่งไม่เปนการมีคุณอันใด กลับเปนโทษไปแก่ราษฎร ครั้นตรวจดูพระราชบัญญัติเดิมก็เหนว่ายังบกพร่องไม่ทั่วถึง แลไม่ทันกันกับการที่เปลี่ยนแปลงไปใหม่ ๆ โดยว่าจะบังคับให้ใช้พระราชบัญญัติให้แขงแรงตลอดไป ก็ยังจะไม่มีคุณอันใดตลอดไปได้ จึ่งได้ให้กรมหมื่นพิชิตปรีชากร กรมหมื่นภูธเรศธำรงศักดิ ช่วยกันตริตรองแก้ไขเพิ่มพระราชบัญญัติตามความเหน กรมหมื่นพิชิตปรีชากร กรมหมื่นภูธเรศธำรงศักดิ ได้ทำความเหนมายื่นในกรบวนที่จะจัดการฉบับหนึ่ง บัดนี้จึงให้ประชุมปฤกษาความเหนนั้นว่าควรจะจัดการไปได้อย่างใด ให้พระราชวรานุกูล หลวงเสนีพิทักษ นำใบบอกเมืองสุพรรณบุรี เมืองลพบุรีอ่านในที่ประชุม แลให้ที่พระยาศรีสุนทรโวหาร อ่านพระราชบัญญัติเก่า แลความเหนกรมหมื่นพิชิตปรีชากร กรมหมื่นภูธเรศธำรงศักดิ ให้พระบรมวงษานุวงษ ท่านเสนาบดีข้าราชการปฤกษา ข้อใดควรเปนพระราชบัญญัติ ตกลงกันประการใดจดหมายไว้ แล้วให้กรมหมื่นพิชิตปรีชากร กรมหมื่นภูธเรศรธำรงศักดิ เรียบเรียงเปนข้อพระราชบัญญัติขึ้นใหม่ ตามที่ได้ปฤกษาตกลงกันนั้น สั่งแต่ ณ วัน ค่ำ ปีมแม ศักราช ๑๒๔๕ (๑) สยามินทร์ หมายเหตุ (๑) ตรงกับวันที่ ๔ กรกฏาคม พ.ศ.๒๔๒๖ (หมายประชุมเชิญท่านพระบรมวงษานุวงษ ข้าราชการผู้ใหญ่ผู้น้อย) หมายเหตุ (๑) ตรงกับวันที่ ๕ กรกฏาคม พ.ศ.๒๔๒๖ | |