1  

ส่วนป้องกันและบำบัดโรคสัตว์ สำนักสุขศาสตร์สัตว์และสุขอนามัยที 9  กรมปศุสัตว์

ที่นี่: Home>หออนุสรณ์>เรื่องผู้ร้ายลักโคกระบือ (1/2)


เรื่องผู้ร้ายลักโคกระบือ


(จากหนังสือเรื่องการประชุมปรึกษาราชการแผ่นดิน ในรัชการที่ ๕ จัดพิมพ์เป็นที่ระลึกในงานพระราชทานเพลิงศพเจ้าจอมประคองในรัชกาลที่ ๕ ณ เมรุวัดมกุฎกษัตริยาราม วันที่ ๑๕ มิถุนายน พุทธศักราช ๒๕๐๙)


(พระกระแสพระราชดำรัส)

ร.ที่   ให้พระยาศรีสุนทรโวหาร เชิญ
สมเดจพระเจ้าบรมวงษเธอ เจ้าฟ้ามหามาลากรมพระบำราบปรปักษ
สมเดจพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าจาตุรนตรัศมี กรมหลวงจักรพรรดิพงษ
สมเดจพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงษกรมหลวงภาณุพันธุวงษวรเดช
พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นนเรศวรวรฤทธิ
พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นพิชิตปรีชากร
พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นอดิศรอุดมเดช
พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นภูธเรศธำรงศักดิ
พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นประจักษศิลปาคม
พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นพรหมวรานุรักษ
พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นราชศักดิสโมสร
พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นราชศักดิสโมสร
พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นศิริธัชสังกาศ
พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นเทวะวงษวโรปการ
เจ้าพระยาสุรวงษไวยวัฒนที่สมุหพระกระลาโหม (วร บุนนาค)
เจ้าพระยาภาณุวงษมหาโกษาธิบดี (ท้วม บุนนาค)
เจ้าพระยาพลเทพที่เกษตราธิบดี (รอด กัลยาณมิตร)
เจ้าพระยามหินทรศักดิธำรงค์ (เพ็ง เพ็ญกุล)
เจ้าพระยาศรีพิพัฒรัตนราชโกษาธิบดี (แพ บุนนาค)
พระยาอภัยรณฤทธิ์
พระยาเจริญราชไมตรี
พระยาภาษกรวงษ (พร บุนนาค)
พระยาเทพประชุน (พุ่ม ศรีชัยยันต์)
พระยาราชวรานุกูล (เวก บุณยรัตพันธุ์)
พระยาจ่าแสนบดี
พระยาประภากรวงษ
พระยานรรัตนราชมานิต (โต มานิตยกุล)
พระยาราชโชฏึกราชเศรษฐี
พระยามหาเทพ (จุ้ย)
พระยามหามนตรี (เวก ยมาภัย)
พระยาพิพิธโภคัยสวรรย์
พระยานรินทรราชเสนา

  มาประชุมพร้อมกันปฤกษา ด้วยเหตุว่าผู้ร้ายลักโคกระบือทุกวันนี้ชุกชุมมาก แลที่บันทุกออกไปต่างประเทศทุก ๆ ปี ในระหว่าง ๖ ปีมานี้ โคถึง ๒๙๓๙๑ กระบือพึ่งมีไปในปีนี้ ๓๙ กระบือ แลเมืองสุพรรณบุรี เมืองลพบุรี ก็มีใบบอกขัดข้องเรื่องโคกระบือเข้ามา เหนว่าการซึ่งเปนไปได้ดังนี้ เพราะเจ้าพนักงานกรมพระนครบาลละเลยพระราชบัญญัติเสีย มิได้จัดการให้เรียบร้อยในกรุงเทพ ฯ แลท่านเสนาบดีเจ้ากระทรวงแลเจ้าเมืองกรมการก็ละเลยเสีย มิได้จัดการให้เรียบร้อยในหัวเมือง พระราชบัญญัติจึ่งไม่เปนการมีคุณอันใด กลับเปนโทษไปแก่ราษฎร ครั้นตรวจดูพระราชบัญญัติเดิมก็เหนว่ายังบกพร่องไม่ทั่วถึง แลไม่ทันกันกับการที่เปลี่ยนแปลงไปใหม่ ๆ โดยว่าจะบังคับให้ใช้พระราชบัญญัติให้แขงแรงตลอดไป ก็ยังจะไม่มีคุณอันใดตลอดไปได้ จึ่งได้ให้กรมหมื่นพิชิตปรีชากร กรมหมื่นภูธเรศธำรงศักดิ ช่วยกันตริตรองแก้ไขเพิ่มพระราชบัญญัติตามความเหน กรมหมื่นพิชิตปรีชากร กรมหมื่นภูธเรศธำรงศักดิ ได้ทำความเหนมายื่นในกรบวนที่จะจัดการฉบับหนึ่ง บัดนี้จึงให้ประชุมปฤกษาความเหนนั้นว่าควรจะจัดการไปได้อย่างใด ให้พระราชวรานุกูล หลวงเสนีพิทักษ นำใบบอกเมืองสุพรรณบุรี เมืองลพบุรีอ่านในที่ประชุม แลให้ที่พระยาศรีสุนทรโวหาร อ่านพระราชบัญญัติเก่า แลความเหนกรมหมื่นพิชิตปรีชากร กรมหมื่นภูธเรศธำรงศักดิ ให้พระบรมวงษานุวงษ ท่านเสนาบดีข้าราชการปฤกษา ข้อใดควรเปนพระราชบัญญัติ ตกลงกันประการใดจดหมายไว้ แล้วให้กรมหมื่นพิชิตปรีชากร กรมหมื่นภูธเรศรธำรงศักดิ เรียบเรียงเปนข้อพระราชบัญญัติขึ้นใหม่ ตามที่ได้ปฤกษาตกลงกันนั้น

สั่งแต่ ณ วัน ค่ำ ปีมแม  ศักราช ๑๒๔๕ (๑)

สยามินทร์



หมายเหตุ (๑) ตรงกับวันที่ ๔ กรกฏาคม พ.ศ.๒๔๒๖




(หมายประชุมเชิญท่านพระบรมวงษานุวงษ ข้าราชการผู้ใหญ่ผู้น้อย)
  ด้วย พระยาศรีสุนทรโวหาร รับพระบรมราชโองการใส่เกล้าฯ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สั่งว่า ให้เชิญเสดจ เชิญ มาประชุมปฤกษาราชการตั้งพระราชบัญญัติเรื่องโคกระบือ ที่หอมิวเซียมในพระบรมมหาราชวัง ณ วัน ปีมแม เวลาเช้า ๕ โมงครึ่ง พร้อมกันตามรับสั่ง
กราบทูลมา หมายมา ณ วัน  ค่ำ ปีมแม  ๑๒๔๕ (๑)


หมายเหตุ (๑) ตรงกับวันที่ ๕ กรกฏาคม พ.ศ.๒๔๒๖